Volcanic Rozdział 1.

... czyli od kuli i prochu do scalonego naboju centralnego zapłonu na przykładzie karabinu 'winchester'.

       
Volcanic - osoby dramatu:

 pierwszy plan:
* Walter Hunt (♌1796)- patenciarz
* Courtlandt C. Palmer - kapitalista, handlarz żelastwem
* George A. Arrowsmith - mechanik
* Lewis Jennings - rusznikarz
* Benjamin Tyler Henry (♈1821) - rusznikarz
* Horace Smith (♏1808) - konstruktor broni, kapitalista
* Oliver F. Winchester (♐1810) - pierdolony kapitalista, producent prefabrykowanych męskich koszul
* Daniel B. Wesson (♉1825) - konstruktor broni, kapitalista

drugi plan:
* Samuel Johannes Pauly (♈1766) - szwajcarski rusznikarz
* wielebny Alexander John Forsyth (1768) - uznawany za wynalazcę kapiszona
* Johann Nikolaus von Dreyse (♏1787) - inżynier, konstruktor broni
* Casimir Lefaucheux (♒1802) - konstruktor broni, wynalazca m.in. naboju trzpieniowego
* Christian Sharps (1810) - konstruktor broni, kapitalista
* Samuel Colt (♋1814) - konstruktor rewolwerów, samozwańczy pułkownik, kapitalista
* Nicolas Flobert (1810) - konstruktor broni, wynalazca amunicji typu 'flower'
* col. Hiram B. Berdan (♍1824) - oficer Unii, twórca i d-ca US Sharpshooters, konstruktor бердáнки
* Christopher Miner Spencer (♊1833) - wynalazca, konstruktor karabinku Spencera

Rozdział 1.
HUNT & JENNINGS 1848-52

Mamy rok 1847, może 1848. Nowy Jork.
Zawodowy patenciarz Walter Hunt  (twórca m.in. pomysłów na agrafkę, wieczne pióro, ostrzałkę do noży i maszynę do szycia) patentuje pomysł na scalony nabój do broni palnej tzw. rocket ball, rzecz polega na wgłębieniu w tyle zwykłego ołowianego pocisku wypełnionym prochem i masą inicjującą, odpalane jest to uderzeniem kurka, który miast w kapiszon bije w dno naboju.
Patentuje też pomysł na karabin (o nazwie Volition Repeater Riffle) na tę amunicję - odtylcowy, powtarzalny, przeładowywany zakończoną kółkiem dźwignią pod bronią (lever-action!!!) której to dźwigni ruch dosyła naboje z 12-nabojowego magazynka rurowego pod lufą.
Pomysł absolutnie rewolucyjny bo czasy mamy czarnoprochowo-odprzodowo-kapiszonowe (S. Colt produkuje bębenkowce walkery, wkrótce powstaną dragoony*) choć tu i ówdzie myśli się (a nawet coś robi) o powszechnej broni odtylcowej* .... Ale to w Europie czyli dla Amerykanina w Krainie Nigdzie-nigdy. Tu nadal króluje czarny proch, przybitka, lana ołowiana kula i kapiszon.
Czyli reasumując - pomysł Hunt'a jest, nawet niezły.
Ponieważ myślenie jeszcze nikogo nie zabiło czekamy na materializację.
I oto przyjaciel Hunta niejaki Arrowsmith (piękne nazwisko jak na producenta broni!!!), właściciel warstatu mechanicznego postanawia popracować nad pomysłem do czego wykorzystuje swojego pracownika Jennigsa, który tworzy ulepszony prototyp nazwany (jakżeby inaczej) Jennings Rifle, opatentowany w 1849 a produkowany przez firmę Robbins & Lawrens Co. (gdzie shop-foremanem jest  mr. Henry).
Wkracza wtedy ze swoimi pieniążkami mr. Palmer, wynajmuje konsultanta Horacego Smitha, który jeszcze ulepsza karabin i patentuje wersję Smith-Jennings w 1851. Do 1852 R&L Co. wykonuje ok. 5000 szt. karabinów Jenningsa obu wersji po czym produkcja staje bo sprzedaż kuleje jak jednonoga kaczka ... uffff!
U Jenningsa pojawia się też jako konsultant Daniel Wesson.

PS czyli tło rozdziału 1

* szkocki wielebny Alexander John Forsyth, miłośnik strzelania do kaczek wymyśla (jak wieść gminna niesie) kapiszon bo mu ptactwo wiało sprzed luf jak walił ze skałkówki ostrzegane prochem spalającym się na panewce. Opatentowany w Stanach w 1822.
*
W 1836 Francuz Casimir Lefaucheux patentuje nabój trzpieniowy
(pinfire, игличный), jest to nabój zespolony w mosiężnej łusce
odpalany przez wbicie kurkiem metalowego sztyfcika wystającego z boku
łuski. W latach 50-tych i później odtylcowe rewolwery trzpieniowe
cieszą się olbrzymią popularnością.
* W 1845 Flobert patentuje naboik 22BB zwany 'bebetką', nie zawiera prochu, kulka 5-6mm leci tylko siłą eksplozji piorunianu, używane to było (i jest!) do strzelań rozrywkowych indooor, jest to pierwszy scalony naboj bocznego zapłonu (rimfire). Ponoć pierwowzór powstał poprzez włożenie śruciny do kapiszona.
* Oto w odległych europejskich Prusach od 1848 armia zaczyna używać odtylcowych, jednostrzałowych karabinów tzw. iglicówek Dreysego,
strzelających zespolonym patronem (bo przecież nie nabojem) z papierową
'łuską'. Dreyse pracował onegdaj w warsztacie Pauly'ego który był
pomysłodawcą takiego rozwiązania opatentowanego jeszcze hen w 1812
roczku.
* Odtylcowe, jednostrzałowe, zasilane scalonym, papierowym patronem
karabiny Ameryka zobaczy dopiero przed Wojną Secesyjną wraz z Modelem 1859 Sharpsa (opatentowanym a jakże w 1848)
* ubocznym efektem pracy nad tą notką jest konstatacja że moja Pokietka
(sprzedana mi jako Colt Model 1849 Pocket Revolver) tak naprawdę jest
chłopcem i powinna nosić imię Smoczek gdyż jest repliką egzemplarza z
pierwszej partii Colt Model 1848 Baby Dragoon Revolver
* Na Wystawie Światowej w Londynie w 1851 odbywa się osławiony 'pojedynek' Colt vs. Adams - rzecz tyczy odprzodowych, kapiszonowych rewolwerów. Zresztą Samuel Colt do śmierci nie skazi swego mózgu myśleniem że może być inaczej ..
* Daniel Wesson jest najmłodszym z 3 braci, którzy próbują produkować rewolwery
kapiszonowe jeżdżąc po bandzie z patentem Colta co kończy się w sądzie
w Bostonie przegranym procesem w 1851.
* W tymże 1851 roczku Colt zaczyna produkcję modelu Navy - szczytowej formy odprzodowego rewolweru.
* Amunicja Hunta nazywana bywa pierwszą amunicją 'bezłuskową', historycznie to bełkot bo wtedy jeszcze nie rozwinęła się powszechnie amunicja 'łuskowa' :) Współcześnie tak nazywa się amunicję bez metalowej łuski (np. nabój 4,73x33 gdzie pocisk i spłonka osadzone są w sprasowanym na twardo materiale miotającym) co daje olbrzymie korzyści zmniejszając 'martwą' masę broni, pozwalając zwiększyć pojemność magazynków, odchudzając konstrukcję (bo eliminuje się wyrzutnik łusek), obniżając koszty (bo tysiące ton mosiądzu nie zalegaja pól bitewnych), zmniejszając masę amunicji (przez co żołnierz może jej nosić więcej) itd, itd ...

Rozdział 2.
SMITH & WESSON Norwich CT. 1854-55

Rozdział 3.
VOLCANIC Repeating Arms Co. Norwich CT. 1855-56

Rozdział 4.
New Heaven Arms Co. CT. 1857-66
HENRY Rifle 1860-66

Rozdział 5.
The Gun that Won the West
WINCHESTER Repeating Arms Co. New Heaven CT. 1866-??

Winchester mod. 1873

źródła:

1. Seweryn Bidziński - Mechanicy i styliści
2. Norm Flayderman - Guide to Antique American Firearms
3. Internet (głównie Wikipedia i fora miłośników broni)

CDN